TESS-telescoop ontdekt zeer jonge exoplaneet

Een reusachtige planeet met een lange naam, IRAS 04125+2902 b, is eigenlijk nog maar een baby: slechts 3 miljoen jaar oud. En omdat zulke babywerelden meestal verborgen zitten in een ondoorzichtige schijf puin, is het de jongste planeet die tot nu toe is ontdekt met de dominante methode voor planeetdetectie.

De enorme planeet, die waarschijnlijk nog gloeit van de hitte van zijn vorming, ligt in de zogeheten ‘Taurus Molecular Cloud’, een actieve stellaire kraamkamer met honderden pasgeboren sterren op zo’n 430 lichtjaar afstand. De relatieve nabijheid van de wolk maakt het een belangrijk doelwit voor astronomen. Maar terwijl de wolk diepgaand inzicht biedt in de vorming en evolutie van jonge sterren, zijn hun planeten meestal een gesloten boek voor telescopen zoals TESS, de Transiting Exoplanet Survey Satellite. Deze telescopen vertrouwen op de ’transitmethode’, waarbij ze op zoek gaan naar de kleine dip in het sterlicht wanneer een planeet de voorkant van zijn ster kruist. Maar zulke planetenstelsels moeten vanaf het standpunt van de aarde loodrecht op de ster staan om de transitmethode te laten werken. Zeer jonge stersystemen worden echter omringd door brokstukken, waardoor ons zicht op eventuele planeten in transit wordt belemmerd. Een onderzoeksteam heeft zojuist een buitengewone meevaller gemeld. Op de een of andere manier is de buitenste puinschijf rond deze pasgeboren planeet, IRAS 04125+2902 b, scherp vervormd, waardoor de babywereld wordt blootgesteld aan uitgebreide transitwaarnemingen door TESS.

Hoewel de vervormde buitenschijf een groot toeval is, is het ook een groot mysterie. Mogelijke verklaringen zijn onder andere een migratie van de planeet zelf, die dichter naar de ster toe beweegt en daarbij afwijkt van de oriëntatie van de buitenschijf, zodat, vanaf de aarde, de baan van de planeet met de rand naar boven over het oppervlak van de ster loopt, maar de buitenschijf bijna met de voorkant naar ons toe blijft wijzen. Er is één probleem met dit idee: Om een planeet zo ver uit lijn met zijn moederschijf te brengen, is waarschijnlijk een ander (heel groot) object in dit systeem nodig. Tot nu toe is er nog geen ontdekt. 

Lees verder op: Spacepage

43
Deel dit artikel